LES 1
Titel van de les
Wat ik met letters heb.
graffiti
(Eng., v. Ital.), term gebruikt ter aanduiding van opschriften en tekeningen op muren en wanden van meestal openbare gebouwen of vervoermiddelen. In de jaren zeventig nam vooral in New York, en van daaruit ook internationaal, het verschijnsel van met verfspuitbus of viltstift aanbrengen van zgn. ‘tags’ (afkortingen van namen of schuilnamen) een steeds grotere omvang aan en werd het een permanent uitdrukkingsmiddel van een grote groep kansarme jongeren. Zeer kleurrijke ornamentele letters, al dan niet met behulp van sjablonen gemaakt, gecombineerd met aan strips ontleende figuren zijn karakteristiek; hoe groter de beschildering hoe groter prestige. Door de interesse die de kunstwereld voor de graffiti begon te tonen en mede onder druk van boetes, arrestaties en antigraffiticampagnes, ging een aantal graffitivervaardigers over op doek, metaal of polyester. Graffitikunstenaars van het eerste uur zijn Futura 2000, Dondi, Ramellzee, Samo (pseudoniem van Basquiat). en Keith Haring.[1]
Kerndoel
De leerlingen kunnen werkstukken maken met een communicatieve functie of een gebruiksfunctie. Productief en reflectief.
Doel
De leerlingen weten dat vormen een emotionele lading kunnen hebben en herkennen karaktereigenschappen van vormen zoals agressief, slap, sierlijk, robuust.
Beeldaspecten /begrippen
. Agressief, slap, sierlijk, robuust.
. Graffiti
. Lettertypen.
Korte inhoud van de les
De leerlingen maken van hun eigen naam een ontwerp waarin ze andere mensen proberen duidelijk te maken wie ze zijn. De
lezers moeten als het ware kunnen zien hoe jij vindt dat jij bent. Hiervoor kunnen allerlei lettertypen worden gebruikt.
Benodigdheden
Per leerling:
. Papier A4 formaat, 120 grams wit
. 2B potlood
. Liniaal, passer, gum.
. Plaat met drie namen van muziekgroep en componist
. Plaat met graffiti
Ruimte
Klaslokaal.
Tijd
Klaarzetten materialen 10 minuten
Lestijd 45 minuten
Evaluatie 10 minuten
Voorbereiding
Om de belevingswereld van het kind beter bij de inleiding van de les te betrekken kan vooraf aan deze les een vluchtige
inventarisatie worden gemaakt van graffiti uit de schoolomgeving.
Inleiding
Vraag de leerlingen of ze in de woonomgeving enkele plekken kennen waarop letters zijn gezet. Welke plekken zijn dat?
Wat is de bedoeling van deze teksten? Dit kan variëren van schuttingtaal, reclame tot namen (graffiti).
Probeer verder te gaan met het begrip graffiti.
Stel vragen: Wat is graffiti? Waar komt dit begrip vandaan? Hoe ziet graffiti eruit? Waarom maakt men dit?
Graffiti kan bestaan uit tekeningen. Laat de plaat zien met graffiti. Hierop zijn tekeningen te zien. Wat stellen ze voor?
Het gaat vooral om de naam. (Easy)
Ga in op het gebruik van namen bij graffiti.
Stel hierbij vragen: als bestaat de naam uit dezelfde letters?
Welke soorten letters worden gebruikt? (hoekig)
SHY, hoezo verlegen?
Kern
Laat nu enkele voorbeelden zien van het gebruik van lettertypen bij verschillende namen. In dit geval bij de
naamgeving van een muziekgroep of componist.
Laat een plaat zien van een naam van een danceband.?
(GARY D. of DYNAMITE). Dit is de naam van een popgroep die snelle trance-achtige muziek maakt. Vraag de leerlingen hoe
ze aan de letters kunnen zien wat deze popgroep wil uitdrukken.
Het zijn strakke, gladde staalachtige letters.
Laat nu de plaat met de naam van een popgroep die rustige muziek maakt zien. De Nederlandsenband “de Kast”. Vraag
naar het verschil is van lettertype met die van Gary D.?
Bij de naam De Kast zijn de letters veel ronder. Je zou dit slapper of veel rustiger kunnen noemen.
Laten we vervolgens een plaat van een klassieke componist zien.
Mozart en vragen we de leerlingen welk lettertype hier is gebruikt dan is er gewerkt met een sierlijke, romantische
lettersoort. Waarmee de sfeer van deze muzieksoort wordt aangegeven.
De leerlingen mogen bij het ontwerpen van hun eigen naam gebruik maken van een bepaald lettertype.
Zoals in de inleiding was te zien, gebruiken graffitikunstenaars ook eigen lettertypes. En wordt dit principe ook bij muzieknamen gebruikt.
Laat de leerlingen na denken over hoe zij zichzelf zou willen zien, als het gaat om een presentatie van zichzelf in een
beeld met gebruik van letters.
Welke karaktereigenschap willen zij zichzelf toebedelen. Laat enkele leerlingen vertellen hoe zij zichzelf willen laten zien.
Zet deze karakterkenmerken op het bord. Welk soort letter zij daarbij gebruiken. Rond, hoekig, dik, lang, sierlijk, rommelig
enzovoort, Hou op het bord bij welke opmerkingen door de leerlingen worden gemaakt.
Leg nu uit hoe ze hun eigen naam kunnen voorzien van een karaktereigenschap. De leerlingen maken het werkblad,
lettertypen. Leerlingen kunnen een bepaalde lettertype ontwerpen waarbij ze bewust uit gaan van termen als
agressief, lief, slap, grappig, robuust, sierlijk enzovoort. Ongeveer 5 minuten wordt op een oefenvelletje met potlood
een aantal letters gemaakt, om uit te proberen welk lettertype het beste bij de leerling zelf past. Wijs er steeds op
dat ze bewust gebruik moeten maken van de vorm van de letters.
Laat de leerlingen met een 2B potlood tekenen op een A4 velletje wit papier, 80 grams.
instructie
Tekeningen van letters.
Omdat deze ontwerpen in een volgende les met verf uitgewerkt moeten worden, moeten de letters bestaan uit
twee lijnen. Hierdoor ontstaan vlakken binnen de letters. Die dan later met verf opgevuld kunnen worden.
Als de leerlingen de vooroefeningen afhebben laat ze dan een keus maken uit de meest geschiktste lettertype waarmee
hun naam kan worden uitgewerkt. Geef ze daarvoor een wit A4 vel van 80 grams met een 2B potlood. Het papier kan
liggend of staand gebruikt worden. De naam moet het gehele papier bestrijken, er kan gewerkt worden met liniaal of
passer. Dit is afhankelijk van het gekozen lettertype.
Begeleiding
Begeleid individueel. Geef aanwijzingen over het groot op papier zetten van de letters en dat ze de letters uit dubbele
lijnen opbouwen en een geschikt lettertype gebruiken.
Evaluatie
Als het merendeel van de groep klaar is, worden alle tekeningen naast elkaar opgehangen. De leerlingen bij de
naam van een klasgenoot uitleggen wat volgens hem / haar met het gebruik en de vormgeving van de letters wil
uitdrukken. De leerlingen benoemen zoveel mogelijk karaktereigenschappen.
Aandachtspunten
Ze mogen hun voornaam of hun achternaam gebruiken. Bij extreem lange namen kunnen de leerlingen een deel van de
naam gebruiken of ze maken een afkorting. Bijvoorbeeld de naam Marie-Louise, kan worden Marie-L. Dit, om te
voorkomen dat ze bij het eigenlijke ontwerp een te klein lettertype moeten gebruiken om alles op het A4-formaat te tekenen.
Achtergrondinformatie/aanvullende suggesties
Met behulp van de computer kunnen de leerlingen erg goed met verschillende lettertypen laten oefenen. Probeer telkens
erachter te komen op welke wijze desbetreffende letter overkomt. Vooral de computerprogramma's Words, Word
Perfect en Corel Draw zijn daarvoor zeer geschikt.
Werkblad lettertypen
rafelig
|
|
opgeblazen
|
|
luchtig
|
|
zwaar
|
|
kunstig
|
|
vrolijk
|
|
droevig
|
|
boos
|
|
|
|
|
Opdracht
Maak bij elk woord een passend beeld van het woord.
Lettertype van britney moet jeugdig, fris en onschuldig overkomen.
|