wat ik met letters heb

LES 1                                     

 

Titel van de les                   

Wat ik met letters heb.

 

graffiti (Eng., v. Ital.), term gebruikt ter aanduiding van opschriften en tekeningen op muren en wanden van meestal openbare gebouwen of vervoermiddelen. In de jaren zeventig nam vooral in New York, en van daaruit ook internationaal, het verschijnsel van met verfspuitbus of viltstift aanbrengen van zgn. ‘tags’ (afkortingen van namen of schuilnamen) een steeds grotere omvang aan en werd het een permanent uitdrukkingsmiddel van een grote groep kansarme jongeren. Zeer kleurrijke ornamentele letters, al dan niet met behulp van sjablonen gemaakt, gecombineerd met aan strips ontleende figuren zijn karakteristiek; hoe groter de beschildering hoe groter prestige. Door de interesse die de kunstwereld voor de graffiti begon te tonen en mede onder druk van boetes, arrestaties en antigraffiticampagnes, ging een aantal graffitivervaardigers over op doek, metaal of polyester. Graffitikunstenaars van het eerste uur zijn Futura 2000, Dondi, Ramellzee, Samo (pseudoniem van Basquiat). en Keith Haring.[1]

 

Kerndoel                              

De leerlingen kunnen werkstukken maken met een communicatieve  functie of een gebruiksfunctie. Productief en reflectief.

 

Doel                       

De leerlingen weten dat vormen een emotionele lading kunnen hebben en  herkennen karaktereigenschappen van vormen zoals agressief, slap, sierlijk, robuust.

 Beeldaspecten /begrippen

. Agressief, slap, sierlijk, robuust.

. Graffiti

. Lettertypen.

 

Korte inhoud van de les            

De leerlingen maken van hun eigen naam een ontwerp waarin ze andere  mensen proberen duidelijk te maken wie ze zijn. De lezers moeten als het ware kunnen zien hoe jij vindt dat jij bent. Hiervoor kunnen allerlei lettertypen worden gebruikt.

 

­Benodigdheden                   

Per leerling:

. Papier A4 formaat, 120 grams wit

. 2B potlood

. Liniaal, passer, gum.

. Plaat met drie namen van muziekgroep en componist

. Plaat met graffiti

 

Ruimte                                  

Klaslokaal.

 

Tijd                                        

Klaarzetten materialen 10 minuten

Lestijd 45 minuten

Evaluatie 10 minuten

 

  Voorbereiding                     

Om de belevingswereld van het kind beter bij de inleiding van de les te  betrekken kan vooraf aan deze les een vluchtige inventarisatie worden gemaakt van graffiti uit de schoolomgeving.

 

Inleiding                                

Vraag de leerlingen of ze in de woonomgeving enkele plekken kennen  waarop letters zijn gezet. Welke plekken zijn dat?

Wat is de bedoeling van deze teksten? Dit kan variëren van schutting­taal,  reclame tot namen (graffiti).

Probeer verder te gaan met het begrip graffiti.

Stel vragen: Wat is graffiti? Waar komt dit begrip vandaan? Hoe ziet graffiti  eruit? Waarom maakt men dit?

Graffiti kan bestaan uit tekeningen. Laat de plaat zien met graffiti. Hierop  zijn tekeningen te zien. Wat stellen ze voor?

Het gaat vooral om de naam. (Easy)

Ga in op het gebruik van namen bij graffiti.

Stel hierbij vragen: als bestaat de naam uit dezelfde letters? 

Welke soorten letters worden gebruikt? (hoekig)

 

SHY, hoezo verlegen?

 

Kern                                      

Laat nu enkele voorbeelden zien van het gebruik van lettertypen bij  verschillende namen. In dit geval bij de naamgeving van een muziekgroep of componist.

 

Laat een plaat zien van een naam van een danceband.?

(GARY D. of DYNAMITE). Dit is de naam van een popgroep die snelle  trance-achtige muziek maakt. Vraag de leerlingen hoe ze aan de letters kunnen zien wat deze popgroep wil uitdrukken.

Het zijn strakke, gladde staalachtige letters.

 

Laat nu de plaat met de naam van een pop­groep die rustige muziek maakt  zien. De Nederlandsenband “de Kast”. Vraag naar het verschil is van lettertype met die van Gary D.? 

Bij de naam De Kast zijn de letters veel ronder. Je zou dit slapper of veel  rustiger kunnen noemen.

Laten we vervolgens een plaat van een klassieke componist zien.

Mozart en vragen we de leerlingen welk lettertype hier is gebruikt dan is  er gewerkt met een sierlijke, romantische lettersoort. Waarmee de sfeer van deze muzieksoort wordt aangegeven.

De leerlingen mogen bij het ontwerpen van hun eigen naam ge­bruik  maken van een bepaald lettertype.

Zoals in de inleiding was te zien, gebruiken graffitikunstenaars ook eigen  lettertypes. En wordt dit principe ook bij muzieknamen gebruikt.

Laat de leerlingen na denken over hoe zij zichzelf  zou  willen zien, als het  gaat om een presentatie van zichzelf in een beeld met gebruik van letters.

Welke karaktereigenschap willen zij zichzelf toebedelen. Laat enkele  leerlingen vertellen hoe zij zichzelf willen laten zien. Zet deze karakterkenmerken op het bord. Welk soort letter zij daarbij gebruiken. Rond, hoekig, dik, lang, sierlijk, rommelig enzovoort, Hou op het bord bij  welke opmerkingen door de leerlingen worden gemaakt.

Leg nu uit hoe ze hun eigen naam  kunnen voorzien van een  karaktereigenschap. De leerlingen maken het werkblad, lettertypen. Leerlingen kunnen een bepaalde letter­type ontwerpen waarbij ze bewust uit gaan van termen als agressief, lief, slap, grappig, robuust, sierlijk  enzovoort. Ongeveer 5 minuten wordt op een oefenvelletje met potlood een aantal letters gemaakt, om uit te proberen welk lettertype het beste bij de leerling zelf past. Wijs er steeds op dat ze bewust gebruik moeten  maken van de vorm van de letters.

 

Laat de leerlingen met een 2B potlood tekenen op een A4 velletje wit papier, 80 grams.

 

RVP

 

RVP

instructie

Tekeningen van letters.

Omdat deze ontwerpen in een volgende les met verf uitgewerkt moeten  worden, moeten de letters bestaan uit twee lijnen. Hierdoor ontstaan vlakken binnen de letters. Die dan later met verf opgevuld kunnen worden.

Als de leerlingen de vooroefeningen afhebben laat ze dan een keus maken  uit de meest geschiktste lettertype waarmee hun naam kan worden uitgewerkt. Geef ze daarvoor een wit A4 vel van 80 grams met een 2B potlood. Het papier kan liggend of staand gebruikt worden. De naam moet  het gehele papier bestrijken, er kan gewerkt worden met liniaal of passer. Dit is afhankelijk van het gekozen lettertype.

Begeleiding                          

Begeleid individueel. Geef aanwijzingen over het groot op papier zetten  van de letters en dat ze de letters uit dubbele lijnen opbouwen en een geschikt lettertype gebruiken.

 

Evaluatie          

Als het merendeel van de groep klaar is, worden alle tekeningen naast  elkaar opgehangen. De leerlingen bij de naam van een klasgenoot uitleggen wat volgens hem / haar met het gebruik en de vormgeving van de letters wil uitdrukken. De leerlingen benoemen zoveel mogelijk  karaktereigenschappen.

 

Aandachtspunten               

Ze mogen hun voornaam of hun achternaam gebruiken. Bij extreem lange  namen kunnen de leerlingen een deel van de naam gebruiken of ze maken een afkorting. Bijvoorbeeld de naam Marie-Louise, kan worden Marie-L. Dit,  om te voorkomen dat ze bij het eigenlijke ontwerp een te klein lettertype moeten gebruiken om alles op het A4-formaat te tekenen.

 

Achtergrondinformatie/aanvullende suggesties

Met behulp van de computer kunnen de leerlingen erg goed met  verschillende lettertypen  laten oefenen. Probeer telkens erachter te komen op welke wijze desbetreffende letter overkomt. Vooral de computerprogramma's Words, Word Perfect en Corel Draw zijn daarvoor  zeer geschikt.

 

 Werkblad lettertypen

rafelig

 

 

opgeblazen

luchtig

 

 

zwaar

 

 

kunstig

 

 

vrolijk

 

 

droevig

 

 

boos

 

 

Opdracht

Maak bij elk woord een passend beeld van het woord.

Lettertype van britney moet jeugdig, fris en onschuldig overkomen.

 


 

 

[intro] [inleiding] [verschijningsvorm] [lessen]

[intro] [inleiding] [verschijningsvorm] [lessen]